
فهرست مطالب این صفحه
معرفی کامل بیرق مذهبی
گنجینههای فرهنگی مسلمانان؛ از دیدگاه معنوی و مادی دارای اصالت و ارزش زیادی است. یکی از این منابع مهم و باارزش، بیرق مذهبی یا همان پرچمهای قدیمی خاص هر ملت بوده كه نشاندهندهی فرهنگ، تمدن، مذهب همان ملت و چگونگی آدابورسوم آنهاست.
باوجوداینکه این پرچمها بهراحتی قابل دسترسی عموم میباشند، اما نیاز به آن دارند كه اطلاعات دقیقتری جمعآوری شده و اطلاعرسانی گستردهتری دراینباره انجام گیرد. در ادامه بیشتر با بیرق مذهبی آشنا خواهیم شد.
بیرق چیست؟
“بایداق” در گویش محلی اردبیل و در زبان تركی به “بیرق” اطلاق میشود. بسیاری از مردم عوام تصور میکنند كه بیرق، چوبی است كه بر سر آن پارچه میبستند. اما تعریف درست بیرق یا بایداق، پرچمی به شکل سه گوش است كه مشخصه هر قوم یا قبیله در گذشته بوده است و تا به امروز هم در محدودههای كوچک جغرافیایی مانند شهرستانها و حتی محلات رواج داشته و مورداستفاده است.
درباره اینکه پرچم برای اولین بار توسط كدام قوم یا تمدن ابداع شده و یا اولین پرچمدار چه كسی بوده است، روایات و
افسانههای مختلفی وجود دارد. یکی از این افسانهها كه میتوان بر آن استناد كرد، توسط فردوسی در كتاب شاهنامه آمده است. بنا بر آنچه در شاهنامه آمده، شخصی به نام كاوه كه پیشهاش آهنگری بوده، اولین پرچمدار بوده است. بنابراین طبق این روایت اولین تمدنی كه پرچم در آن بار معنایی پیدا كرد و بهصورت حقیقی شکل گرفت، تمدن ایران باستان است.
از آن زمان تا به امروز هر قوم یا قبیله پرچمی را به عنوان نماد قوم خود مشخص میکردند كه نشان دهنده آن قوم و خصوصیات آنها از قبیل: آداب و رسوم، مذهب، اهداف و حتی موقعیت جغرافیایی بوده است و تا به امروز از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته است.
بیرق مذهبی چیست؟
بیرق های مذهبی را از لحاظ تاریخی میتوان به دو گروه تقسیم كرد:
دوره قبل از معاصر و دوره معاصر.
اما در حالت كلی دو عامل تعیین كننده اصلی قدمت هر پرچم هستند كه عبارت اند از:
⦁ رقم
⦁ روش دوخت
رقم
شامل امضای دوزنده آن و تاریخی كه بیرق در آن دوخته شده است. رقم معمولأ در داخل یک ترنج آورده میشود و تقریبأ در تمام بیدقها دیده میشود. این ترنج در انتهای گوشه پرچم سه گوش نوشته میشود. البته در برخی موارد در كنار نقوش اصلی هم دیده میشود.
روش دوخت
از لحاظ طریقه دوخته شدن هر پرچم میتوان به قدمت آن پی برد. بیرقهایی كه مربوط به قبل از دوره معاصرهستند به صورت دستی و با سوزن كار شده اند و بیرق هایی كه مربوط به دوره معاصر هستند به صورت دستی اما با ماشین دوخته شده اند.
کاربرد و خصوصیات بیرق مذهبی:
هر پرچم دارای دو خصیصه اصلی و مرتبط به هم است:
كاربرد و ویژگیهای ظاهری.
هر پرچم برای انتقال مفاهیم و اهدافی طراحی و ساخته میشود و تنها راه برای انتقال هرچه بهتر این مفاهیم و افزایش تأثیرگذاری آن، استفاده از مناسبترین عوامل بصری است.
كاربرد هر پرچم را میتوان با توجه به ویژگیهای ظاهری و عوامل بصری استفاده شده در آن, مشخص كرد.
ویژگیهای ظاهری و عوامل بصری بکار رفته در هر بیرق مذهبی شامل مواردی زیر است:
⦁ جنس پارچه پرچم
⦁ نقوش آن
⦁ انواع خطوط بهکاررفته
⦁ رنگهای استفاده شده
⦁ مضمون نوشتهها
برای مثال عوامل بصری بهکاررفته مانند نقوش، رنگها، نوع خط و مضمون نوشتههای روی یک پرچم كه با هدف انتقال مفاهیم مذهبی طراحی شده کاملاً متفاوت است با عوامل بصری پرچمی كه برای نشان دادن یک رویداد جهانی در ورزش به کار گرفته میشود.
مفهوم رنگها در بیرق مذهبی
هریک از رنگها موجود در طبیعت دارای ویژگیهای خاص خود هستند كه همین ویژگیهای كاربرد آنها را مشخص میکنند.
همچنین هر رنگ در میان ملتها و جوامع مختلف، دارای مفهومهای متعددی متناسب با فرهنگ و عقاید و مذهب هریک از آنها است. جامعه اسلامی نیز مبری از این ملتها نیست و هر یک از رنگها شکل و مفهوم مرتبط با احکام الهی دین اسلام را به خود میگیرند. این اشکال و مفاهیم زمانی ارزش و اهمیت بیشتری پیدا میکنند كه بخواهیم به وسیله آنها معانی پرمحتوا و اهداف متعالی را به مخاطب انتقال دهیم. یکی از موضوعات مهم و غنی اسلامی واقعه عاشورا و حوادث مربوط به این واقعه عظیم است. پرچمهای عاشورایی از ابزارهای مهمی برای انتقال مفهوم عاشورا به شمار میآیند. عناصر مختلفی تشکیلدهنده یک پرچم عاشورایی هستند و یکی از مهمترین آنها رنگهای بهکاربرده شده در آنهاست. رنگهایی از قبیل: سیاه، قرمز، سبز، سفید و زرد اصلیترین آنها هستند.
حرف آخر
میراث فرهنگی جزو مهمترین شاخصههای توسعه فرهنگی و ارزشهای معنوی است. آنچه در این بیان مهم مینماید، مصون نگهداشتن این سرمایه از آسیبهای متعدد است كه میتواند در جنبه نمادین اثر و حفظ فیزیکی آن مؤثر باشد. بیرق مذهبی نیز یکی از این سرمایههای باارزش معنوی است كه نیاز مبرمی به توجه خاص و محافظت دارند. برای تهیه انواع بیرق مذهبی میتوانید از طریق بافت ستاری اقدام کنید.