فهرست مطالب این صفحه
علم و کتل چیست؟ بررسی همه چیز درباره علم و کتل
محرم و نشانههای نمادین مراسم ماه محرم از دل فرهنگ مبارز تشیع برخاسته، در ابعاد زمان و مكان، جلوههای نمایان و مشخص در سرزمینهای حوزه فرهنگ ایرانی پیدا كرده است. جریان سرخ عاشورا در رگ و پی سنتهای كهن نیز نشسته و همه آن ارزشهایی را كه شایسته تداوم در جریان فرهنگ بود، با خود همراه كرده است.
بنابراین، مراسم ماه محرم، در كلیت خود یك نماد است. اما، بد نیست برای بینش بیشتر تعریفی از فرهنگ و توضیحی درباره نماد و نشانههای نمادین مانند علم و کتل داشته باشیم.
برای پلاکارد افقی محرم و صفر میتوانید به فروشگاه اینترنتی بافت ستاری مراجعه کنید .
نمادهای ماه محرم
مراسم ماه محرم، سرشار از نشانههای نمادین است، كه در دستهگردانیها، در تعزیهخوانیها و در دیگر آیینها و رسمهای معمول، در صورتهای گوناگون جلوه میکنند. در قالبهای شیئی، حركت و رفتار، رنگ، صدا، زمان، مكان، شخصیت و مانند اینها.
در همه موارد، بیان نمادین جلوهای هنری دارد و در آن از هنرهایی مثل نمایش، موسیقی، شعر، نقاشی، انواع هنرهای دستی
و جز اینها بهره میگیرد.
نشانه نمادین گاهی در قالب كلیت یك رسم مینشیند و در مواردی جانمایِ اعتقادی رسم یا مراسم، در پیوند با یك آرمان، هدفمند و اندیشیده در این كالبد قرار میگیرد؛ كالبدی كه ممكن است پیش از آن محتوایی دیگر، بدین شكل، اما نه بدین وجود و جان را در خود جای داده است. ازاینگونه میتوان به مواردی همچون توق، علم، نخل، كتل، و انواع پرچمها، در بیشتر مناطق ایران اشاره کرد.
علم و کتل چیست؟
ازجمله وسایل متداول در دستههای عزادار، حمل بیرق و علم است. بیرق، همان علم است و علم، به معنای پرچمی است كه نشانه و معرف چیزی است. شخصی كه علم را حمل میکند، علمدار نامیده میشود.
سابقه علم، بسیار طولانی و قدیمی است و پیش از اسلام و پس از اسلام، در بین اقوام، جمعیتها، لشكرهای كشورها مرسوم بوده است.
دستههای حسینی نیز از قدیم، علمهایی را با خود حمل میکنند كه نشانههای شناسایی آنها، هم بهعنوان دسته عزادار و هم هیئت محلی آنان است. این پرچمها، معمولاً به رنگهای سبز، سرخ و سیاه هستند. پس از انقلاب، پرچم سه رنگ جمهوری اسلامی نیز به آن اضافه شد. البته پرچمهایی با رنگهای دیگر نیز وجود دارد.
نخستین علمها، چوب خشك شده یك صنوبر یا یك درخت كشیده قامت مانند آن است. هنوز نمونههای اینگونه علمها در روستاها و ازجمله در روستاهای مناطق اراك در حوزه مركزی و مراغه در حوزه آذربایجان دیده میشود و درمراسم ماه
محرم مورد استفاده قرار میگیرد. تنه درخت یا تنه اصلی علم را طی سال در گوشهای از مسجد یا تكیه نگهداری میکنند و در آغاز محرم جامه و پارچهها و دستمالهای رنگارنگ نذری را بر آن میپوشانند.
ارتباط درخت سرو با علم در چیست؟
گونه دیگری از ارتباط درخت و علم را در نقش درخت سرو میبینیم كه آن نیز چون صنوبر درختی كشیده قامت و بلندبالا است. نقش سرو بر صفحه پیشین نخلهای عزا در حوزه كویر ایران، نقش بارزی است و بهاحتمال صورت تحول یافته خود درخت سرو است، كه به نشانه پیكر شهدا همراه دستههای عزادار حمل میشده، و امروزه نخل جای آن را گرفته و سرو بر پیشانی نخل نشسته است.
توجه به این نكته كه مقطع عمودی همه اینگونه نخلها و ازجمله صفحه پیشین آنها، به شكل كلی سرو ساخته شده است، این گمان را بهیقین نزدیك میکند؛ و نیز نقشهای سرو خمیده به نشانه سوگواری، بر روی سفالینهها و نقاشیها و نگارههای بازمانده از دورههای مختلف تاریخی، شاهد دیگری بر این مدعا است.
وجه دلالت درخت، بر اینكه در جایگاه نماد شهید نشسته و علم شده به دو سبب است، یكی اینكه بالابلندی درخت نشان از عروج شهید دارد و دیگر اینكه افكنده شدن درخت، به معنی از بین رفتن آن نیست، باز سر میزند و بر جای آن پاجوشهای بیشتر قامت میکشند. چنانکه شهادت نیز پایان زندگی نیست؛ خون شهید میجوشد و رمز حیات و تداوم مقاومت حق و نیكی و روشنی، در برابر باطل و پلیدی و تاریكی است.
خرید انواع پلاکارد عمودی محرم و صفر
حرف آخر
اگر دوست دارید مجالس عزاداریهای خود را با علم و کتل و سایر محصولات مشابه دهه محرم فاخر و مزین کنید.
برای خرید آن تنها کافی است تا گزینه افزودن به سبد خرید در فروشگاه اینترنتی بافت ستاری را انتخاب نموده و در کمترین زمان ممکن این کالای ارزشمند را درب منزل، حسینیه، مسجد و تکیه هیئت خود دریافت کنید.